Bilişimde kullanılan terim ve sözcükleri Türkçeye çevirmek için uzun yıllardır çalışmalar yürüten Türkiye Bilişim Derneği (TBD), bugüne kadar 12 bin bilişim terimine karşılık buldu.

25. Bilgi İşlem Merkezi Yöneticileri Semineri (BİMY'25) dolayısıyla Antalya'da bulunan TBD Genel Başkanı Rahmi Aktepe derneğin kurulduğu 1971 yılından bu yana bilişim terminolojisi konusunda büyük bir özenle çalışmalar yapıldığını söyledi.

Aktepe, "bilgisayar, yazılım, donanım, bilişim ve bilgi işlem" gibi pek çok bilişim terim ve sözcüğün Türkiye'ye ve Türkçeye kazandırıldığını belirtti.

Kendi dilinde bilim üretmenin çok daha kolay ve rahat olduğunu ifade eden Aktepe, dernek olarak bilişim teknolojilerinin Türkçe karşılığı olan kelimeleri bulduklarını ve bunların kullanımı için de büyük bir çaba gösterdiklerini vurguladı.

Bulunan Türkçe karşılıkların günlük hayatta kullanılması için çaba sarf edildiğini, özellikle üniversite camiasında bu kelimelerin kullanılmasının özendirildiğini belirten Aktepe, toplumun da bunu kabul edinceye kadar ısrarcı olduklarını dile getirdi.

12 bin kelimenin Türkçe karşılığı

Çalışma gruplarının bu konuda sürekli faal olduğunu anlatan Aktepe, şöyle konuştu:

"Bugüne kadar bilişim dilinde 12 bin kelimenin Türkçe karşılığını bulduk. Üzerinde ısrarla durarak kullanımını kolaylaştırdık ve yaygınlaştırdık. Örneğin, dijital kelimesi. Bazen şöyle durumlarda olabiliyor, sanki kulağımız bu tür kelimelere alışıyor. Üzerinde durmazsak ve bir an önce müdahale etmezsek, bunun yerine Türkçe karşılığını sağlamazsak sadece 'g'yi 'j' yaparak Türkçe kelimeymiş gibi kullanıma sokuluyor. Halbuki dijital yerine tam karşılamasa bile biz 'sayısal' kelimesinde dernek olarak ısrarcıyız. Dijital hepimizin bildiği gibi parmak anlamına gelmekte ama biz dernek olarak Türkçe karşılığını sayısal olarak kullanmaktayız."

"Spam" kelimesinin ise Türkçe karşılığını "istenmeyen e-posta" olarak bulabildiklerini belirten Aktepe, "spam"ın gerçek anlamının "bozuk domuz eti" olarak algılandığını ya da anlamlandırıldığını da bildiklerini ifade etti.

Dernekleri dışında bilişim alanındaki bazı kelimelerin karşılığını bulma gayreti sarf eden başka kurumlar da olduğuna dikkati çeken Aktepe, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü (TSE) gibi bazı kurum ve kuruluşlarla koordinasyon sağlamak istediklerini kaydetti. Aktepe, bu konuda ilk görüşmeyi ilerleyen günlerde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ile yapacaklarını, bu sayede bilişim terimlerinin Türkçe karşılıklarının çok daha sağlıklı oluşacağını düşündüklerini söyledi.

Bilim ve bilişimde eğitimlerin Türkçe yapılmasından yana olduklarını vurgulayan Aktepe, "Eğer bilim alanında bir gelişme sağlamak istiyorsanız, insanlar en iyi düşünceyi kendi dillerinde yapabilirler. Dolayısıyla biz kendi dilinde düşünülmesi daha kolay ve rahat olduğu için Türkçenin bilim dili ve bilişim dili olması için çabamız bu yönde." dedi.

Türkiye Bilişim Derneği TBD bilgisayar yazılım donanım bilişim bilgi işlem TSE